Tam Cúc là một trong những loại bài dân gian được rất nhiều người yêu thích bởi lối chơi đơn giản, dễ nhớ. Tuy nhiên, với các bạn trẻ ngày nay thì không phải ai cũng hiểu rõ về loại bài này. Chúng tôi sẽ hướng dẫn cách chơi bài Tam Cúc chi tiết nhất cho những người mới bắt đầu.
Tìm hiểu về bộ bài Tam Cúc
Theo Sunwin River, Tam Cúc là một thể loại bài khá phổ biến, xuất hiện đầu tiên và gắn liền với sinh hoạt người dân ở miền Bắc nước ta. Đây là loại bài gắn với tầng lớp bình dân, thường được chơi với mục đích giải trí lúc thời gian rảnh rỗi, các ngày hội hay lễ Tết. Chúng thích hợp cho người lớn tuổi và phụ nữ vì số lượng quân ít, dễ nhớ, cách chơi đơn giản.
Bộ bài Tam Cúc hiện nay có thể mua dễ dàng ở các cửa hàng tiện lợi hay cửa hàng tạp hóa. Tuy nhiên, nếu không có cạ để chơi theo kiểu truyền thống thì bạn hoàn toàn có thể chơi online. Đây cũng là cách chơi được nhiều người ưa chuộng bởi sự tiện lợi và nhiều phiên bản hấp dẫn nhưng luật chơi không thay đổi.
Hướng dẫn cách chơi bài Tam Cúc chi tiết
Một bộ bài Tam Cúc bao gồm 32 lá bài, trong đó được chia thành 16 lá bài màu đỏ và 16 lá bài màu đen. Cũng giống như cờ tướng, các lá bài Tam Cúc gồm các quân là: Tướng, Sĩ, Xe, Pháo, Mã, Tượng và Tốt. Trên mỗi lá bài có ký hiệu bằng chữ Hán kèm theo đó là hình ảnh minh họa để người chơi dễ dàng nhận biết các quân với nhau:
- Tướng: Là lá bài có hình vị tướng ngồi trên ghế và lá cờ cắm sau lưng. Mỗi bộ bài chỉ có 2 quân tướng, tướng màu đỏ gọi là Tướng Ông và là quân cao nhất trong bộ bài, tướng màu đen thì gọi là Tướng Bà.
- Sĩ: Lá bài có hình vị quan đội mũ cánh chuồn, phía sau có một em bé đứng khoanh tay. Quân sĩ có 2 lá bài và lá màu đỏ có tên gọi là Sĩ điều.
- Tượng: Một số nơi gọi là quân Tịnh, là lá bài có hình con voi. Có 2 lá bài Tượng, với lá màu đỏ thì sẽ gọi là Tượng hồng còn màu đen gọi là Tượng thâm.
- Xe: Là lá bài có hình cỗ xe màu xanh, đỏ hoặc màu vàng, và có 3 quân xe cùng 1 màu.
- Pháo: Lá bài có hình ảnh khẩu pháo,một bộ bài có 2 khẩu pháo cùng màu.
- Mã: Là lá bài có hình con ngựa và một bộ bài có 2 con ngựa đồng màu.
- Tốt: Lá bài có hình lính cầm đao, mỗi màu có 5 quân tốt và quân tốt đen là thấp nhất.
Luật chơi bài Tam Cúc
Với các quân bài cùng tên thì màu đỏ sẽ lớn hơn quân bài màu đen, thứ tự từ thấp đến cao của các quân bài là: tốt, mã, pháo, xe, tượng, sĩ, tướng.
Đối với chia bài, tùy vào số lượng người chơi mà số lá bài mỗi người nhận sẽ khác nhau, quy định về việc chia bài như sau:
- Với 2 người chơi mỗi người nhận được 16 lá bài
- Với 3 người chơi: Bỏ đi 5 quân trước khi chia bao gồm 1 tốt đen, 1 sĩ đen, 1 tướng bà đen, 1 sĩ đỏ và 1 tướng ông hồng, mỗi người nhận được 9 lá bài
- Với 4 người chơi thì mỗi người nhận được 8 lá bài
Sau khi chia bài, người chơi sắp xếp các lá bài theo quy tắc sau:
- Xếp hai quân bài gần nhau để tạo thành đôi, ví dụ như đôi xe hồng, đôi pháo đen.
- Xếp bộ 3 tạo thành từ 3 quân bài có cùng màu, ví dụ: bộ 3 (xe, pháo, mã), bộ 3 (tướng, sĩ, tượng), lưu ý tượng, xe pháo và sĩ, tượng, xe không được tính là bộ ba.
- Khi bài có 4 lá tốt cùng màu thì được gọi là tứ tử
- Bài có 5 lá tốt đồng màu thì gọi là ngũ tử
- Các quân bài lẻ không thuộc bộ nào sẽ được để riêng ra.
Hướng dẫn cách chơi bài Tam Cúc chi tiết
Để có thể chơi bài Tam Cúc, việc đầu tiên bạn cần làm là ghi nhớ các lá bài và thứ tự cao thấp của chúng. Sau khi đã nắm rõ thì bạn có thể chơi theo hướng dẫn sau:
Cách chơi bài
Trước tiên sẽ có một người chọn bài và một người bắt cái, cái được chọn bằng cách đếm theo chiều phía bên tay phải của người bắt cái, lần lượt từ Tướng, Sĩ, Xe, Pháo, Mã, Tốt. Lá bài được bắt cái có tên gì thì việc đếm sẽ dừng lại ở người tương ứng với lá bài. Đó sẽ là nhà cái và là người được chia bài đầu tiên.
Người cầm cái sẽ tiến hành ra bài đầu tiên và gọi bài. Tùy theo việc nhà cái gọi “một cây”, “đôi cây” hay “ba cầm đầu” mà những người chơi còn lại sẽ ra bài tương ứng.
Đối với ván bài có 2 người hoặc 4 người chơi, ở lượt bài đầu tiên có khẩu lệnh là “cấm tướng, cấm sĩ, lấy tượng cầm đầu”, do đó cây bài lớn nhất được phép ra là tượng hồng, trường hợp phạm luật sẽ không được quyền ăn. Còn đối với ván bài có 3 người chơi thì khẩu lệnh sẽ được đổi thành “cấm sĩ, cấm tượng, lấy xe cầm đầu” và lá bài xe hồng sẽ là lá lớn nhất được phép ra ở lượt đánh đầu.
Trong khi đang đánh bài, quân bài đã được ra đều phải được úp xuống chiếu. Người cầm cái sẽ là người lật bài đầu tiên và tiếp theo lần lượt là những người chơi còn lại. Người có bài lớn nhất sẽ thắng và được quyền gọi cái ở ván sau, người nhận thua thì sẽ không cần lật bài.
Một số quy tắc
Quy tắc trình làng và gọi bài
- Các bộ đôi, bộ ba cao hơn sẽ ăn được bộ đôi, bộ ba thấp.
- Đối với các bộ cùng loại thì bài màu đỏ sẽ ăn được bài màu đen
- Nếu trong bộ bài của người chơi có tứ tử hoặc ngũ tử thì sẽ được trình làng trước khi cái gọi và sẽ là người thắng ván bài đó.
Quy tắc tính thắng thua ở vòng cuối
- Trước khi hết bài, cái có thể gọi kết đôi hoặc kết ba để được nhiều điểm hơn, bài kết đôi cao nhất là Xe hồng. Nếu cái gọi kết đôi, ba nhưng bị người khác đè thì sẽ tính điểm thưởng cho người ra bài đè đó.
- Nếu cái gọi đôi cuối cùng là tốt đen và thắng cuộc thì ăn kết tốt đen
- Người gọi đôi tốt, ngũ tử, tứ tử đen mà có người khác có tốt đỏ, ngũ tử, tứ tử đỏ thì sẽ đè bài thành công. Ngoài ra thì người ra bài tốt đen sẽ phải đền tiền cho người ăn tốt đỏ.
- Quy tắc đi đêm: Quy tắc này chỉ được áp dụng khi đã có sự thống nhất về lật chơi. Theo đó, đây là cách tráo bài giữa các người chơi, các lá bài sẽ hạ xuống chiếu và tráo đổi với nhau.
Cách tính điểm trong bộ bài Tam Cúc
Với số lượng người chơi khác nhau thì cách tính điểm cũng có sự khác biệt nhất định:
- Nếu về kết đôi với 2 người thì sẽ là 12 điểm, 3 người là 6 điểm và 4 người sẽ là 4 điểm
- Nếu về kết 3 với 2 người được tính 18 điểm, 3 người là 9 điểm và 4 người là 6 điểm
- Trường hợp tứ tử, ngũ tử hay kết tốt đen thì 2 người chơi được tính 24 điểm, 3 người là 12 điểm và 4 người là 8 điểm.
- Trường hợp tốt đỏ đè tốt đen thì 2 người chơi sẽ tính 48 điểm, 3 người là 24 điểm và 4 người là 16 điểm.
- Ai kết trước sẽ là người thắng cuộc, những người thua sẽ phải lấy số điểm kết trừ số cây trên bài. Nếu không có kết xuất hiện trong lượt bài cuối thì ai nhiều bài hơn người đó sẽ thắng.
Như vậy là đã giúp bạn tìm hiểu về luật chơi và cách chơi bài Tam Cúc. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp ích cho bạn biết thêm về một trò giải trí mới để chơi trong những dịp lễ Tết hay gặp gỡ, tụ tập bạn bè.
